Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny

OBOWIĄZEK USTAWOWY

O tym, kto w Polsce podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, decydują przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Będąc osobą ubezpieczoną każdy ma obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego tych członków rodziny, którzy nie mają innego tytułu do ubezpieczenia.

Osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego ma ustawowy obowiązek zgłosić do Funduszu członków rodziny, o ile nie podlegają oni ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu. Obowiązek ten, w przypaku ubezpieczenia obowiązkowego, wynika z art. 67 ust. 3 ustawy, zgodnie z którym osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego ma obowiązek zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 5 i 6. Osoby, które nie zgłaszają się do ubezpieczenia zdrowotnego same, informują podmiot właściwy do dokonania zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego o członkach rodziny podlegających zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego, w terminie 7 dni od dnia zaistnienia okoliczności powodujących konieczność dokonania zgłoszenia. Członkowie rodziny uzyskują prawo do świadczeń opieki zdrowotnej od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego.

W przypadku ubezpieczenia dobrowolnego obowiązek zgłoszenia członka rodziny jest analogiczny i wynika z art. 68 ust. 3 ustawy.

Członkowie rodziny, po zgłoszeniu ich do ubezpieczenia, uzyskują prawo do świadczeń opieki zdrowotnej. Zgłoszenie członków rodziny do ubezpieczenia nie ma wpływu na wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia uprawnionych członków rodziny spoczywa także na osobie ubezpieczającej się dobrowolnie.

WYKROCZENIE ORAZ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA

Co istotne, zgodnie z przywołaną ustawą, ci, którzy nie dopełniają obowiązku zgłoszenia swoich bliskich (oraz wyrejestrowania ich), narażają się na karę grzywny.

Zgodnie bowiem z art 193 ustawy kto:

1.nie zgłasza wymaganych przepisami ustawy danych lub zgłasza nieprawdziwe dane mające wpływ na wymiar składek na ubezpieczenie zdrowotne albo udziela w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia,

1a) nie dokonuje w terminie zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego lub wyrejestrowania z ubezpieczenia zdrowotnego.

Wedle art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń, grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 złotych, chyba że ustawa stanowi inaczej. Według art. 24 § 3KW, wymierzając grzywnę, bierze się pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Karę grzywny wymierza sąd rejonowy właściwy dla miejsca popełnienia wykroczenia, na podstawie wniosku oskarżyciela publicznego uprawnionego do występowania w zakresie postępowania o wykroczenia, którym na podstawie art.17 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia jest Policja.

W razie zaniechania zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia, można zgłosić zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia określonego w art.193 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Niezależnie od odpowiedzialności za wykroczenie, osoba, która zaniedbuje obowiązek zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia, ponosi odpowiedzialność cywilną w związku z niezastosowaniem się do obowiązku zgłoszenia do ubezpieczenia. W razie poniesienia kosztów leczenia, w związku z brakiem ww. zgłoszenia, można dochodzić od tego członka rodziny odszkodowania za poniesione poniesionych koszty leczenia. Podstawą żądania wówczas jest art. 415 Kodeksu cywilnego wskazujący, iż kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

DECYZJA DYREKTORA

Ponadto, na podstawie art. 109 ustawy dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu rozpatruje indywidualne sprawy z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego. Do indywidualnych spraw z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego zalicza się sprawy dotyczące objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym i ustalenia prawa do świadczeń. Wniosek o rozpatrzenie sprawy, o której mowa w ust. 1, zgłasza ubezpieczony, a w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym wniosek może zgłosić w szczególności Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub członek rodziny ubezpieczonego, także w zakresie dotyczącym objęcia ubezpieczeniem w okresie poprzedzającym złożenie wniosku.

Dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu rozpatruje sprawy, o których mowa w ust. 1, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia ich wniesienia, wydając decyzję. Uzasadnienie decyzji sporządza się z urzędu. Odwołanie od decyzji wydanej w sprawach, o których mowa w ust. 1, wnosi się do Prezesa Funduszu w terminie 7 dni od dnia jej otrzymania. W sprawach, o których mowa w ust. 1, w zakresie nieregulowanym niniejszą ustawą, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Zakaz konkurencji a klauzula poufności

Czym zakaz konkurencji różni się zakaz konkurencji od klauzul poufności, która chroni tajemnice przedsiębiorstw?

Niewątpliwie obie instytucje służą ochronie przewagi konkurencyjnej przedsiębiorcy.
Poniżej krótka informacja dotycząca różnic między tymi postanowieniami umownymi.

Zakaz konkurencji oznacza zakaz zajmowania się interesami konkurencyjnymi (np. świadczenia pracy tego samego rodzaju, w tej samej branży co u pracodawcy) oraz zakaz przejęcia klientów.
W trakcie stosunku pracy może być ustanowiony bez odszkodowania, po ustaniu – za odszkodowaniem na rzecz pracownika.

Tajemnica przedsiębiorstwa to nieujawnione do wiadomości publicznej informacje posiadające wartość gospodarczą (np. informacje o dostawcach, wynegocjowanych cenach, warunkach umów z kontrahentami, dane klientów ).
Wprowadzenie do umowy postanowienia dotyczącego obowiązku zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa nie wiążę się z dodatkowymi kosztami ze strony pracodawcy. Tajemnica może obowiązywać bezterminowo, przy czym w przypadku umów związanych ze świadczeniem pracy należy dokładnie określić czas trwania tej tajemnicy, jeśli ma być dłuższy niż 3 lata.

Zatem jeśli zakaz konkurencji nie będzie obowiązywał po ustaniu zatrudnienia, natomiast
określone zostaną precyzyjnie sankcje za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa (np. kary umowne), były pracownik co prawda będzie mógł otworzyć własną działalność bądź zająć się pracą tego rodzaju, co wykonywał u pracodawcy, ale nie będzie mógł przy tym skorzystać z informacji uzyskanych od niego ( m.in. informacje o dostawcach, wynegocjowanych cenach, warunkach umów z kontrahentami, dane klientów).

Przykładowo może mieć miejsce sytuacja, podczas której były pracownik przejmie klienta pracodawcy, ale jeśli okaże się, że zrobił to za pomocą jego baz danych, pracodawcy należą się kary umowne.
(Wtedy dla ochrony pracodawcy wystarczająca jest tajemnica przedsiębiorstwa)

Jeśli natomiast były pracownik przejmie klienta, ponieważ sam się do niego zwrócił – pracodawca nie ma możliwości zakazania mu tego.
(Zakaz konkurencji by chronił, sama tajemnica przedsiębiorstwa nie)

Z tych względów również z kontrahentami warto konstruować umowy zobowiązujące do lojalności lub też zakazujące działań konkurencyjnych.

Zatem jak wynika z powyższego można zrezygnować z umowy o zakazie konkurencji po rozwiązaniu umowy o pracę, która wiąże się z obowiązkiem zapłaty odszkodowania na rzecz pracownika i poprzestać na ochronie wynikającej z tajemnicy przedsiębiorstwa.

Jednak dopiero zastosowanie obydwu postanowień może najpełniej zabezpieczyć przedsiębiorcę przed utratą przewagi konkurencyjnej na rzecz byłych pracowników oraz konkurentów.